OTOMOBİL MEKANİK BAKIM İŞLERİ NELERİ KAPSAR ?  

Günlük hayatımızda artık elimiz ayağımız haline dahi gelmeye başlayan otomobiller, henüz sürüş keyfini ve kolaylıklarını fazla yaşamamış ve dolayısıyla alışamamış insanlara pek gerekli bir sistem gibi gelmeyebilir. Ancak bugün arabası olan ve rahatça kullanabilen insanlar için arabasız duruma düşmek genellikle çok zorlayıcı ve adeta hayat kalitesini düşürücü bir duruma gelmiştir. 

Bu halde içine girerek basit bir şekilde çalıştırdığımız ve kullandığımız otomobillerin aslında kendi içinde ne kadar büyük ve karmaşık bir sistem sayesinde işleyişini sürdürdüğünüde bilemmiz gerekir. 

Maalesef genellikle ehliyet sınavlarında basit ezber konusu olarak önümüzden geçen otomobillin mekanik sistemi genellikle yaşadığımız herhangi bir arıza durumunda tamiratı yapan mekanik ustası tarafından anlatılan özellikler ve anlayamadığımız birçok terimlerle birlikte karşımıza tekrar çıkmaktadır. 

Otomobilin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi ve işlevini gerçekleştirebilmesi için sadece motor kısmında değil, fren balatalarından lastik süspansiyonuna kadar birçok mekanik oluşum bulunmaktadır. Bunların çoğunun da birbirlerine bağlı olarak görev yapması da aracın işleyiş olarak tamamen bir bütünlük içerisinde olduğunu ve bu yüzden en ufak bir parçasına dahi büyük zararlar vermeden dikkat ederek olacak bir sorun karşısında hemen müdahale edilmesini sağlamamız gerekir. Aracın hareket etmesini sağlayan temel iskelet de bu mekanik sistem içerisinde yer aldığı için genellikle bu sistemin içindeki işleyişlere aracın yürüyeni de denmektedir.

Önemini belirttiğimiz otomobil mekanik sisteminin alt kategorilerine yani parçalarına bakacak olursak karşımıza çok yoğun bir liste ve bunlara bağlı yapılacak birçok işlem çıkar. 

Genel olarak belli bir sıraya bakmaksızın örneklerini sayacağımız oto mekanik parçaları ve işlemlerini verecek olursak : 

Porya rulman değişimi, defransiyel düzeltme ve kaynağı, muhtelif civata çıkarma, şaft kafası onarımı ve ıstavroz değişimi, aks düzeltme, aks uzatma ve kısaltma, fren sistemleri parça onarım ve yenileme, şarj dinamosu ve marş motoru mekanik parçalarının onarımı, gerektiğinde araç üzerinde modifiye, motorun yan parçalarıyla ilgili işlemler, rot işlemleri, yağ filtreleri, pompa ve filtreler, bujiler, vites kutusu ve tamiri, yakıt enjeksiyonu, subap ayarları, fren balataları işlemleri, debriyaj balata ve ayarları, kayışlar, cam-kilit işleri, vantilatör kayışı, civatalar gibi birçok örnek verebiliriz.

OTOMOBİL BAKIM ZAMAN VE ÇEŞİTLERİ 

Otomobilinizin Tatil Dönüşü Bakımı :
Uzun yolcular sonrasında aracınızın belli başı parçalarının bakım görmesi veya değiştirilmesi gerekir. Bu tür bakımlar sürüş güvenliği açısından büyük önem taşırken aracınızın ömrü içinde çok önemlidir.

Frenler: Otomobilde güvenli sürüşün en önemli faktörlerinden biri olan fren bakımında dikkat edilmesi gereken koşullar şunlardır. Hidrolik seviyesi depo ağzından 1,5 santimetre aşağı seviyesi olarak baz alınmalıdır. Eğer bu seviye altında bir görünüm var ise depo ağzından itibaren olan 1,5 santimetre aşağısına kadar hidrolik ilavesi yapınız. Ayrıca Frenlerde yolculuk öncesine göre bir değişiklik hissediliyorsa kesinlikle servise gidilmesi gereklidir.

Motor Yağı : Tatile çıkmadan önce motor yağını kontrol etmiş olsanız bile, tatil sonrası mutlaka aracınızla ilgili olarak motorunuzdaki yağı kontrol etmenizde yarar var . Bu nedenle yağ eskimiş ya da değiştirme zamanı gelmiş olabilir. Motor yağını kontrolünü şu şekilde yapabilirsiniz. Motoru çalışma ısısına getirene kadar çalıştırın yada 5 km bir yol kat ettikten sonra düz bir zemin de aracınızı stop edin sonra 1-2 dakika bekleyin. İlk olarak yağ çubuğunu çıkarın ve iyice temizleyin. Yağ çubuğunu yerine tekrar takın ve çıkartın yağ seviye çubuğu üzerinde yağın olduğu en üst seviyeye dikkat edin çubuğun en alt ve en üst seviye ortasında olmasına özen gösterin. Eğer alt bir seviyede ise yağ ilave edebilirsiniz.

Hava Filtresi : Az benzinle çok kilometre yapmak için hava filtresinin temiz olması gerekmektedir. Hava filtresi Ülkemizin yollarının tozlu ve çamurlu olmasından dolayı uzun yolculuklar sonrasında mutlaka temizlenmesi veya eskimişse yenisiyle değiştirilmesi gerekir. Hava filtresinin değiştirilmesi zamana bağlı değildir. Buna göre hava filtresi haftada bir ya da ayda bir ya da yolun durumuna bağlı olarak 10000 kilometrede bir değiştirilir.

Yıkama : Tatil süresince genellikle otomobillerin temizliklerine gerekli olan önem gösterilmez. Isınmış Asfalttan kopan parçalar mıcırlar ve öndeki araçtan gelen çamurlar aracınızın kaportasına yapışır. Özellikle tabana yapışan bu tip parçalar aracınızın paslanmasını hızlandırır. Bu nedenden dolayı aracınızın kapsamlı bir temizliğe ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır.

Otomobilinizin Uzun Yol Bakımı : 
Bu unsurların başında lastikleriniz kontrol etmeniz geliyor. Uzun yola çıkacağınız için yedek lastiğinizide kontrol etmeniz yolda karşılaşabileceğiniz aksiliklere karşı hazır olmanızda etkili olur. Lastik kontrolünde dikkat edecekleriniz lastiğinizin havası ve diş derinlikleridir. Aracınızı servise götürerek Rot-Balans ayarlarını, frenlerini, motor yağını, elektrik aksamını ve radyatörde bulunan antifiriz miktarını kontrol ettirin. Aracın silecek lastikleri kontrolü ile silecek suyunun tamamlanması alacağınız önlemlerden bir diğeri. 

Otomobilinize Bahar Bakımı : 
Otomobiller, baharla birlikte bakıma ihtiyaç duyarlar. Çeşitli firmalar tarafından uygulanan temizlik ve bakım sistemleriyle, otomobilinizi hem bahara hazırlayabilir, hem de ilk günkü haline kavuşturabilirsiniz. Yağmuruyla, çamuruyla, güneşiyle, tozuyla, toprağıyla her mevsim sonrasında otomobile baştan aşağı bir makyaj yaptırmak gerekmektedir. Yaz ve kış yaklaşırken otomobil sahiplerinin yapması gereken öncelikli işlerden biri de otomobile bakım yaptırmaktır. Kışın yağmurda, çamurda her türlü kötü hava koşullarında, yazın, güneş altında ve toz, toprakta kullanılan otomobillerin bakıma ihtiyacı vardır. İnatçı lekeleri çıkartabilirsiniz. Kış mevsiminde otomobilin altında biriken tortu ve çamurlar, otomobilin yüzeyinde meydana gelen çizikler, bir süre sonra otomobilde paslanmalara yol açar. 

Otomobillerin koltuklarında, döşemelerinde ve diğer yüzeylerinde de zamanla lekeler oluşur. Otomobilinizin iç ve dış yüzeyinde oluşan inatçı lekeleri çıkarmak için oto marketlerde satılan temizlik ürünlerini kullanabilirsiniz.Sadece temizlikle yetinmeyip, otomobilinizi dış etkenlere karşı koruma altına almak istiyorsanız, otomobilinizi koruma sistemleriyle donatmanız gerekiyor.

Otomobilin üzerinde fabrika çıkışında bulunan şeffaf koruyucu tabakanın yok olmasıyla birlikte, otomobilin boya yüzeyi çevre şartlarına karşı tamamen korumasız kalıyor. Güneş boyanın en büyük düşmanı. Otomobilin yüzeyinde zamanla donuk ve lekeli bir görüntü oluşuyor. Uzaktan bakıldığında pürüzsüz gibi görünse de, yakından incelendiğinde boya yüzeyindeki çukurlar ve tümseklerden oluşan engebeli yüzey görülüyor. Güneşin tehlikeli ultraviyole ışınları da boya yüzeyi için ayrı bir tehlike kaynağı oluşturuyor. Ultraviyole ışınları boya yüzeyine yapışan ve mercek görevini üstlenen yabancı maddelerin yardımıyla yüzeyi yakıyor ve bozulmasına yol açıyor. 

Fırçayla yapılan yıkama boyayı çiziyor. Otomobillerin yüzeyi için bir başka tehlikeyi ise bilinçsizce yapılan temizlik ve bakım hizmetleri oluşturuyor. Otomobilleri güzelleştirmek için uygulanan pasta - cila işlemi gerçekte boya yüzeyi için oldukça tehlikeli bir uygulama. Otomobilin dış yüzeyine uygulanan pasta işlemişse, yüzey üzerinde dairesel çizikler ve aşınmalar meydana geliyor. Piyasada bulunan ve amatör kullanıma yönelik cilalar ise boya yüzeyinin çok kısa bir süre parlamasını sağlıyor. Bu da parlatma işleminin sık sık tekrarlanmasına yol açıyor. Fırça ve kova kullanarak yapılan oto yıkama ise boya yüzeyini çiziyor. Otomobil fırçayla yıkandığında yüzey üzerinde bulunan kirler, çiziklerin içine yerleşiyor. 

Otomobilinizin Yaz Bakımı :
Birkaç küçük bakımla güvenli ve keyifli yolculuk yapmak mümkün. 

Motor Yağı:
Otomobilin motor yağ seviyesi ve yağın durumu mutlaka kontrol edilmeli. Yağ çubuğundaki yağ seviyesi, minimum ile maksimum çizgisi arasında bulunmalı. Eğer seviye minimum çizgisinin altındaysa, motorun üstündeki yağ kapağından, gerekli miktarda motor yağı ilave edilmeli. 

Lastikler:
Uzun yolda otomobil yüksek hızlara çıkacağı ve daha yüklü olacağı için lastik basınçlarının fabrikanın önerdiği düzeye çıkarılması gerekir. Birçok otomobilin sürücü kapısında ya da bagajda lastiklere hangi yükte ne kadar hava basılacağı belirtilmiştir. Eğer aracınızda bu bilgiye ulaşamıyorsanız, normal basınçtan 2-4 psi fazla basınç uygulayın. 

Fren Sistemi:
Fren hidroliğinin seviyesi de minimum ile maksimum arasında olmalı. Eğer seviye minimumu gösteriyorsa, aynı marka hidrolik sıvısıyla takviye yapılmalı. Ayrıca balataların da kontrol edilmesinde fayda var. Çünkü tatil yolculuklarında otomobiller normaldan daha yüklü olduğu için, frenlere daha çok yük biner. Kampanalı sistemlerde arka balataların durumunu anlamak için otomobilin el frenini çekip yokuş aşağı bırakabilirsiniz. Eğer otomobil hareket ederse balataların değiştirilmesi uygun olur. 

Hava Filtresi:
Hava filtreleri tozlu yollarda daha çabuk kirlenir. Yola çıkmadan önce, hava filtrelerinin kontrol edilip kirliyse mutlaka değiştirilmesi gerekir. Kirli hava filtresi motor performansını düşürmekle kalmaz, aynı zamanda yakıt tüketimini yüzde 15 oranında artırır. 

Kayışlar:
Alternatörü, motordan aldığı tahrikle çalıştıran V kayışının gerginliği kontrol edilmelidir. Kayışın orta kısmına parmakla sıkıca bastırıldığıda V kayışı 1.5 santimden fazla ensiyorsa değiştirilmesi gerekir. 

Aracınız tatile hazır, ya siz? 
Uzun tatil yolculuklarında otomobil kullanmak daha fazla dikkat ister. Yolculuk öncesi yediklerinizin yağlı ve ağır olmamasına dikkat edin. Çay ve kahve içerdiği uyarıcı maddeler nedeniyle tavsiye edilir. Bolca sıvı gıdalar almak yararlı olur. Otomobile bindiğinizde, önce doğru oturma ve sürüş pozisyonunu bulun, aksi taktirde sırt ve boyun ağrısı çekmeniz kaçılınmazdır. Bagajı yüklerken ağır yükleri arka koltuğa yakın, hafif yükleri de tampona yakın koyun. Böylece ağırlık merkezi otomobilin ortasına yaklaşır. Konvoydayken sollama yapmak için acele etmeyin. Araç yüklü olduğu için sollama mesafesi uzayacaktır. En azından iki saatte bir mola verin. Her molada tuvalete gidin ve kan dolaşımını düzenleyecek egzersizler yapın. Özellikle kol ve bacak kaslarınızı çalıştıracak eklemlerinizi açacak hareketler yapın.

Otomobilinizin Kış Bakımı 

V Kayışına Dikkat :
Yaz aylarında genişleyen V kayışı,özelliğini kaybeder. Kayışı germeniz mümkünse gererek kullanın, aksi takdirde kayışı değiştirmek gerekir. Çünkü gevşek kayış şarjı etkiler, vantilatörün devir daimini yavaşlatır. Dolayısıyla otomobilin sağlıklı çalışmasını etkiler. 

Antifrizi Mutlaka Ölçtürün :
Radyatör sistemindeki suyun donmaması için antifiriz kullanılmalıdır. Soğutma sistemini korozyona karşı korumak için yaz-kış kullanılması gereken antifriz, kışın soğutma sisteminin donmasını önler. 

Hava Filtresine Bakın :
Kış mevsimi önceden hava filtresini kontrol etmek,temizlemek veya kullanılmayacak durumdaysa değiştirmek gerekir.

Fıskıyeleri Ayarlayın :
Camı temizlemeye yarayan fıskiyeler sudaki kireç nedeniyle zamanla tıkanabilir. Fıskıyelerin uçlarını bir iğne yardımı ile açabilirsiniz. 

Silecekleri Kontrol Edin :
Ön cam sileceklerinin kış ayarlarının zorlu koşullarında iyi performans göstermesi için aşınmışsa değiştirilmesi gerekir. Yazın bunaltıcı sıcaklarında silecekler çabuk aşınmış olabilir.. Silecekleriniz aşınmışsa,kendinizden kolayca değiştirebilirsiniz. Böylece yağmurlu ve karlı havalarda görüşünüz önemli ölçüde artar. 

Lastiklerin Dış Deliklerini Kontrol Edin :
Otomobilin yola tutunmasını sağlayan lastiklerin ideal diş derinliğinin 3 mm olması gerekir. Eğer kışın karlı yollarda kaymak istemiyorsanız, mutlaka lastiklerinizi kontrol ettirin.

Elektrik Sistemini Gözden Geçirin :
Kışın havadaki nem ortamının artmasıyla, buji kabloları ve distribütör kapağındaki çatlaktan nem girip otomobil çalışmayabilir. Onun için elektrik sistemini kontrol edin. 

Periyodik Bakıma Rağmen Yağa Sık Sık Bakın : 
Periyodik bakımların dışında kışa girmeden önce motor yağının mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Uzun süre kullanılan yağ,motoru koruma özelliğini kaybeder. 

Silecek Suyunu İhmal Etmeyin : 
Alkol içermeyen uygun bir cam silecek sıvısı,cam yıkama sistemini sıfır dereceye kadar,donmaktan koruyabilir. Buzlu havalarda camınızı temizlemek istiyorsanız dikkat. 

Kışın Rezistansa İhtiyacınız Daha Fazla : 
Arka camdaki buharlaşmayı önleyen rezistansın kontrol edilmesi, eğer herhangi bir problem varsa onarılması veya değiştirilmesi gerekir.

Üşümemek İçin Kalorifere Baktırın :
Kış mevsimi öncesinde kalorifer ve klima bakımının mutlaka yapılması gerekir. Klimalı otomobillerde polen filtresi değiştirilir. Kalorifer hortumları kontrol edilir. 

GÜNLÜK 

• Sabah otomobilinize binmeden önce lastiklerin havasını kontrol edin.
• Otomobilinizi park ettiğiniz yerde yağ veya sıvı izlerinin olup olmadığını kontrol edin.
• Kışın; sileceklerinizin cama yapışıp yapışmadığını kontrol edin.
• Kontağı çevirdikten sonra göstergede bulunan ikaz lambalarını kontrol edin.
• Yola çıkmadan önce ışıklandırmalarınızı kontrol edin. (farlar, sinyaller, fren lambaları vs.)

HAFTALIK

• Sıvı seviyelerini gözle kontrol edin. (radyatör genleşme kabı üzerindeki max işareti, silecek sıvısı)
• Motor yağının seviyesini kontrol edin.
• Hidrolik yağ seviyesini kontrol edin.
• Otomobilinizi ağaç altına park ettiyseniz, motor kaputunu, havalandırma mazgallarını kontrol edin , yaprak ve yabancı maddelerden arındırarak gerekirse su tahliye deliklerini temizleyin.
• Silecek lastiklerini ıslak bir bez ile temizleyin.

AYLIK 

• Boya üzerindeki çizik veya taş yaralarını kontrol edin.
• Emniyet kemerlerinin nemli ve sabunlu bir bez aracılığı ile tozunu alın.
• Yıkama esnasında özellikle jantları balata tozundan ve yabancı maddelerden arındırın.
• Otomobiliniz üzerinde olabilecek sanayi artıkları, kuş pisliği veya ağaçlardan dökülen reçine türü yapışkan vb. çevre etkenlerinden temizleyin.
• Yaptığınız km'ye göre lastiklerinizi detaylı kontrol edin.
• Otomobilinizin iç temizliğini yapın, deri döşemeniz var ise kullanım kitabında belirtildiği gibi temizliğini yapın.
• Otomobilinizi yıkamadan yıkamaya aküsünü ve kapı yağlarını kontrol edin.

OTO PERİYODİK BAKIM 

Araç Periyodik Bakımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Yılda bir kez de olsa hepimizin arabasının bakımını yaptırma gibi bir görevi olur. Harcadığımız para ve zaman tamamen otomobillerimizin yüksek performanslı, düzgün ve sağlıklı bir biçimde çalışması içindir. Periyodik bakımları aksatmamamızda fayda var diyoruz ama neden bakım yaptırdığımız periyodik bakımlarda genel olarak nasıl işlemlerin yapılması gerektiği konuları biraz daha detaylı açıklaması gerekmektedir. Neden bakım yaptırdığımız sorusunu cevaplamak gerekirse;

-  Beklenmedik arızaları ve bunlara bağlı servis masraflarını minimuma indirmek, 
-  Önceden periyodik bakım yaptırarak, hesapta olmayan aracın serviste kalma süresince araçsız kalmayı engellemek, 
-  Bakımı yaptırılmış bir araç sayesinde güvenli, düzgün ve sağlıklı bir yolculuk sağlamak, 
-  Aracınızda yüksek performans ve düşüş yakıt sarfiyatı sağlamak, 
-  Günümüz modern araçlarda 10,000 ve 15,000 km aralıklarla öngörülen servis aralıklarında aracınızın kaliteli bir servise götürülmesi gerekmektedir. 

Peki, aracınızda periyodik bakımlarda yapılması gerekli olan bakım ve kontroller nelerdir? 

Lastik havasının kontrolü, kontak açıldıktan sonra ekran lambalarının kontrolü, araç aynalarının kontrolleri, farların ve elektrikli aksamın kontrolü, havalandırma mazgallarının kontrolü, motor yağı kontrolü, hidrolik yağı kontrolü, diğer sıvı seviyelerinin kontrolü(radyatör suyu, silecek suyu vb.),akü kontrolü , yakıt filtresi, hava filtresi, polen filtresi vb. filtrelerin bakımı, araç fren baskı balata gibi parçaların bakımları yapılması gerekmektedir